HƯỚNG DẪN ĐIỀU TRỊ BẰNG THUỐC TĂNG HUYẾT ÁP Ở NGƯỜI LỚN CỦA TỔ CHỨC Y TẾ THẾ GIỚI

HƯỚNG DẪN ĐIỀU TRỊ BẰNG THUỐC TĂNG HUYẾT ÁP Ở NGƯỜI LỚN CỦA TỔ CHỨC Y TẾ THẾ GIỚI

(WHO Guideline for the pharmacological treatment of hypertension in adults)
DS Huỳnh Lời (12-Feb-2023).

1. KHUYẾN CÁO VỀ NGƯỠNG HUYẾT ÁP ĐỂ BẮT ĐẦU ĐIỀU TRỊ BẰNG THUỐC

WHO khuyến cáo bắt đầu điều trị bằng thuốc hạ huyết áp cho những người được chẩn đoán xác định tăng huyết áp và huyết áp tâm thu ≥140 mmHg hoặc huyết áp tâm trương ≥90 mmHg

WHO khuyến cáo điều trị hạ huyết áp bằng thuốc cho những người đang mắc bệnh tim mạch, không mắc bệnh tim mạch nhưng có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao, đái tháo đường hoặc bệnh thận mãn tính và huyết áp tâm thu từ 130–139 mmHg.

2. ĐỀ XUẤT VỀ XÉT NGHIỆM TRONG PHÒNG THÍ NGHIỆM

Khi bắt đầu điều trị bằng thuốc đối với bệnh tăng huyết áp, WHO khuyến nghị nên thực hiện các xét nghiệm để sàng lọc các bệnh đi kèm và tăng huyết áp thứ phát, nhưng chỉ khi xét nghiệm không làm trì hoãn hoặc cản trở việc bắt đầu điều trị

3. KHUYẾN NGHỊ ĐÁNH GIÁ RỦI RO BỆNH TIM MẠCH

WHO đề xuất đánh giá rủi ro bệnh tim mạch tại hoặc sau khi bắt đầu điều trị bằng thuốc đối với bệnh tăng huyết áp, nhưng chỉ khi điều này khả thi và không làm trì hoãn việc điều trị

4. KHUYẾN NGHỊ CÁC NHÓM THUỐC DÙNG ĐIỀU TRỊ BAN ĐẦU (FIRST-LINE)

Đối với người lớn bị tăng huyết áp cần điều trị bằng thuốc, WHO khuyến cáo sử dụng thuốc từ bất kỳ nhóm nào trong ba nhóm thuốc hạ huyết áp dược lý sau đây như một phương pháp điều trị ban đầu:

a. Thiazide (e.g Hydrochlorothiazide) và các chất tương tự thiazide (Chlorthalidone, Indapamide) (các thuốc lợi tiểu)

b. Thuốc ức chế men chuyển (ACEis) (Captopril)/thuốc chẹn thụ thể angiotensin (ARB) (Losartan)

c. Thuốc chẹn kênh canxi dihydropyridin tác dụng kéo dài (CCB) (amlodipine, nifedipine)

5. KHUYẾN NGHỊ VỀ TRỊ LIỆU KẾT HỢP

Đối với người lớn bị tăng huyết áp cần điều trị bằng thuốc, WHO đề xuất liệu pháp phối hợp, tốt nhất là phối hợp một viên (để cải thiện sự tuân thủ và kiên trì) trong điều trị ban đầu. Thuốc hạ huyết áp được sử dụng trong liệu pháp phối hợp nên được chọn từ ba nhóm thuốc sau: thuốc lợi tiểu (thiazide hoặc giống thiazide), thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACEis)/thuốc chẹn thụ thể angiotensin (ARB) và thuốc chẹn kênh canxi dihydropyridine tác dụng kéo dài (CCB).

6. KHUYẾN NGHỊ VỀ CHỈ TIÊU HUYẾT ÁP

WHO khuyến cáo mục tiêu điều trị huyết áp mục tiêu là <140/90 mmHg ở tất cả bệnh nhân tăng huyết áp không có bệnh kèm theo.

WHO khuyến cáo mục tiêu điều trị huyết áp tâm thu <130 mmHg ở bệnh nhân tăng huyết áp và bệnh tim mạch đã biết (CVD), những bệnh nhân có nguy cơ cao bị tăng huyết áp (những người có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao, đái tháo đường, bệnh thận mãn tính).

7. KIẾN NGHỊ VỀ TẦN SUẤT ĐÁNH GIÁ

WHO đề nghị theo dõi hàng tháng sau khi bắt đầu hoặc thay đổi thuốc hạ huyết áp cho đến khi bệnh nhân đạt được mục tiêu.

WHO đề nghị theo dõi 3-6 tháng một lần cho những bệnh nhân có huyết áp được kiểm soát

8. KHUYẾN NGHỊ ĐIỀU TRỊ BỞI CHUYÊN GIA KHÔNG PHẢI LÀ BÁC SĨ

WHO gợi ý rằng việc điều trị tăng huyết áp bằng thuốc có thể được cung cấp bởi các chuyên gia không phải là bác sĩ như dược sĩ và y tá, miễn là đáp ứng các điều kiện sau: đào tạo phù hợp, được phép kê đơn, phác đồ quản lý cụ thể và sự giám sát của bác sĩ.

Tài liệu tham khảo

World Health Organization. (2021). Guideline for the pharmacological treatment of hypertension in adults. World Health Organization