Nội dung chính
Trong khoảng 3 thế kỷ gần đây, việc nghiên cứu và phát triển thuốc dần dần đóng vai trò then chốt trong việc hỗ trợ, chữa trị bệnh nhằm duy trì sức khoẻ và tính mạng con người cũng như nâng cao những kiến thức về khoa học, y tế. Sau đây, Sống Khỏe Mỗi Ngày tổng hợp 10 loại thuốc từng được ghi nhận đã thay đổi lịch sử phát triển nền y học nhân loại.
10. ETHER (1846)
Ether được biết đến từ hơn 300 năm trước nhưng lúc đó người ta chưa biết đến khả năng gây mê của nó. Trước khi phát hiện ra Ete, chúng ta buộc phải dùng đến các biện pháp mạnh để gây mê như cắt bỏ tay hoặc chân. Vào ngày nay, nhiều loại thuốc gây mê đã được phát triển và mang lại hiệu quả cao hơn nhưng Ether vẫn luôn được xem thuốc đã mở đường cho thời đại mới của thuốc gây tê, mê và ngủ.
9. CÁC HOẠT CHẤT ỨC CHẾ HIV PROTEASE (thập niên 1990)
Ca nhiễm trùng HIV đầu tiên tại 2 tiểu bang San Francisco và New York được phát hiện vào năm 1981. Sau đó 4 năm, nó được xác nhận là tác nhân gây ra bệnh AIDS (Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải). Mặc dù không phải thuốc đầu tiên điều trị HIV, nhưng khi kết hợp với các loại thuốc điều trị khác, các hoạt chất này có thể giữ mức nhiễm trùng HIV của bệnh nhân ở mức thấp – không có khả năng phát triển thành AIDS. Trong 26 thuốc được FDA chấp thuận cho điều trị HIV, có đến 10 loại thuốc thuộc nhóm Ức chế Protease.
8. NHÓM THUỐC HÓA TRỊ (thập niên năm 1940)
Ban đầu, nhóm thuốc hoá trị được sử dụng với mục đích chiến tranh trong Thế chiến thứ nhất. Sau này, nhóm thuốc này chuyển qua sử dụng với mục đích điều trị ung thư. Khí mù tạt là một trong những chất hóa học đầu tiên được sử dụng để điều trị ung thư.
Thuốc đầu tiên được chứng minh khả năng kháng ung thư là Methotrexate với khả năng chữa khỏi một khối u hiếm gặp là ung thư biểu mô Choriocarcinoma vào năm 1956. Trong những thập kỷ tiếp theo, nhiều nhóm thuốc với các cơ chế khác nhau đã tạo nên những cải thiện đáng kể về khả năng sống sót của bệnh nhân và giảm tỷ lệ tử vong trong điều trị bệnh ung thư. Ngày nay, tỷ lệ sống sót của bệnh nhân ung thư phụ thuộc nhiều vào sự phát triển của các tác nhân hóa trị cũng như các chương trình tầm soát có thể phát hiện sớm bệnh ung thư của hệ thống y tế trên thế giới.
7. CHLOPROMAZIN HOẶC THORAZIN (1951)
Được phát hiện vào năm 1951, Chlorpromazine là thuốc chống loạn thần đầu tiên được chấp nhận sử dụng. Đó là một bước ngoặt lớn trong tâm thần học và được các nhà khoa học gọi là ‘cuộc cách mạng tâm sinh lý’. Sau hơn 10 năm phát hiện, Chlopromazin đã được khoảng hơn 50 triệu người sử dụng. Điều này đã mở đường cho các thế hệ thuốc tương lai trong việc điều trị các triệu chứng lo âu và trầm cảm. Cơ chế của thuốc cũng cho phép các nhà nghiên cứu hiểu thêm về tác dụng của nó đối với các chất dẫn truyền thần kinh trong não và cách các xung truyền từ tế bào thần kinh này sang tế bào thần kinh tiếp theo. Phát hiện này đã trở thành mấu chốt trong việc thúc đẩy hơn nữa sự hiểu biết của chúng ta về bệnh tâm thần.
6. VACCINE BẠI LIỆT (1955)
Bệnh bại liệt được gây ra bởi Virus bại liệt sống trong cổ họng và đường ruột. Bệnh từng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng khuyết tật trên toàn thế giới và tạo nên nỗi sợ hãi, hoảng loạn lan rộng. Từ khi Vaccine bại liệt xuất hiện vào năm 1955, căn bệnh này đã bị loại trừ ở hầu hết ở các nơi trên toàn thế giới. Tuy nhiên, do virus vẫn còn tồn tại nên chiến dịch tiêm chủng mở rộng vẫn còn tiếp tục hướng đến mục tiêu xóa bỏ hoàn toàn căn bệnh ra khỏi đời sống chúng ta.
5. ASPIRIN (1899)
Aspirin ra đời lần đầu tiên do một dược sĩ tại công ty Bayer nghiên cứu nhằm giảm các triệu chứng bệnh thấp khớp của cha mình. Vào thời điểm đó, người ta tin rằng Aspirin giảm đau bằng cơ chế tác động lên hệ thần kinh trung ương. Ngày nay, ngoài tác dụng giảm đau, chúng ta còn biết thêm một tác dụng khác của Aspirin, chính là tác dụng dự phòng các biến cố tim mạch.
4. MORPHIN (1827)
Morphin được phát hiện lần đầu bởi dược sĩ người Đức Friedrich Serturner vào đầu những năm 1800, và chỉ sau 2 thập kỷ, Merck bắt đầu thương mại hóa vào năm 1827. Đến năm 1852, dạng tiêm dưới da của Morphin được phát triển khiến cho lượng sử dụng của thuốc này tăng vọt. Mặc dù Morphin có thể gây nghiện nhưng thuốc này thực sự có hiệu quả trị liệu rất tốt trong khả năng giảm đau trên bệnh nhân. Việc tìm thấy và sử dụng Morphin cũng đã mở ra một hướng nghiên cứu mới cho một thế hệ thuốc tiếp theo điều trị giảm đau sau này.
3. VACCINE BỆNH ĐẬU MÙA (1798)
Bệnh đậu mùa từng được biết đến là một trong những mối đe dọa nguy hiểm nhất mà nhân loại từng phải đối mặt. So với ngày nay, bệnh đậu mùa có thể gây chết người với tỷ lệ ngang ngửa như những bệnh ung thư hoặc bệnh tim, giết chết hơn 10% dân số và lên tới 20% ở các thị trấn và thành phố đông dân cư hơn. Nhờ sự phát triển của vaccine vào thế kỷ 19, đây là một trong những căn bệnh đầu tiên biến mất hoàn toàn khỏi thế giới. Ngày nay, việc loại bỏ bệnh đậu mùa được coi là một trong những thành tựu vĩ đại nhất của nhân loại.
2. INSULIN (1922)
Insulin là một loại hormon cần thiết trong việc điều trị bệnh đái tháo đường. Trước khi nghiên cứu thành công được Insulin vào năm 1922, bệnh nhân đái tháo đường đã từng được áp dụng một chế độ ăn kiêng gần như chết đói để hạn chế các triệu chứng của bệnh. Insulin được cho là mở đường liệu pháp thay thế hormon trong tương lai và đã cứu sống vô số bệnh nhân mắc bệnh đái tháo đường.
1. PENICILLIN (1942)
Penicillin được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1928 nhưng bắt đầu được sử dụng vào năm 1942. Là nhóm kháng sinh đầu tiên, Penicillin đã đánh dấu một bước ngoặt trong lịch sử loài người và dẫn đầu trong việc điều trị nhiều bệnh do vi khuẩn. Người ta ước tính rằng Penicillin đã có thể cứu sống từ 80 đến 200 triệu người và nếu không được phát hiện và thực hiện điều trị thì 75% dân số hiện nay đã không xuất hiện vì tổ tiên của họ đã không thể chống chọi với bệnh nhiễm trùng. Penicilllin đã được sử dụng rất nhiều để điều trị các bệnh như viêm phổi, sốt ban đỏ, nhiễm trùng tai, nhiễm trùng da và cổ họng. Trong năm 2010, hơn 7,3 tỷ đơn vị Penicillin đã được sử dụng trên toàn thế giới. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc kháng sinh tràn lan, không phù hợp đã đẩy thế giới đối mặt với tình trạng vô cùng nguy hiểm là tình trạng kháng kháng sinh. Thêm vào đó, vi khuẩn cũng đang ngày một tiến hóa để chống lại tác dụng của thuốc kháng sinh.
Nguồn tham khảo: SEN Pharma.
