Nội dung chính
(1 / 5)
Bài thuốc SUY THƯỢNG THẬN (ADRENAL INSUFFICIENCY): Nguyên nhân, Chẩn đoán và Điều trị – tải file PDF Tại đây.
TỔNG QUAN
- Suy thượng thận mắc phải, phục hồi được có thể gặp ờ bẩt kỳ bệnh nhân bệnh nặng nào, nhưng thường gặp nhẩt trong bệnh cảnh sepsis và septic shock. Nguyên nhân thường gặp gây suy thượng thân trong bệnh cảnh bệnh nặng được liệt kê trong Bảng 60-1.
- Nhiều bệnh nhân cần nhập ICU đã/đang được điều trị steroid mạn tính và có thể thiếu sự toàn vẹn trục hạ đồi-tuyến yên (HPA), gây tụt huyết áp dai dẳng.
- Tỉ lệ suy thượng thận đa dạng (từ 17% – 52%) ở trẻ septic shock
CHẨN ĐOÁN
- Chẩn đoán suy thượng thận có thế dựa vào xét nghiệm nông độ cortisol (buổi sáng hoặc ngẫu nhiên), nhưng có thế căn kiểm tra vói test kích thích ACTH.
- Sự đa dạng trong liều test kích thích corticotropin, giá trị cortisol nên sử dụng so với giá trị ngưỡng sau kích thích corticotropin, và tranh luận việc liệu sử dụng nồng độ cortisol toàn phần so với cortisol tự do. Bảng 60-2 cho thẩy sự da dạng trong tiêu chuẩn chẩn đoán.
BẢNG 60-1: Các nguyên nhân suy thượng thận thường gặp gặp
| Vi trí | Nguyên nhân | Sinh lý bệnh |
| Trung ương | + Bệnh lý vùng hạ đồi/tuyén yên | |
| + Tốn thương não/chết não | ||
| + Đang dùng steroid hoặc dùng steroid kéo dài | ||
| Ngoại biên | + Suy thượng thận trước đó | + Bệnh Addison, CAH |
| + Phá hủy thượng thận cáp | + Xuẩt huyết thượng thận, viêm thượng thận tự miễn | |
| + Rối loạn enzyme P450 | + Etomidate, kháng nẩm (-azoles), sepsis, non tháng | |
| + Tăng độ thanh thải
+ Không dáp ứng tế bào/mô/cơ quan đích |
+ Phenytoin, phenobarbital, rifampin + Cytokines và các yểu tố trung gian viêm có thế thay đổi độ nhạy các thụ thể glucocorticoid | |
| Khác | + Viêm/sepsis | + Đàn áp trục hạ đôi-tuyến yên (HAP) thứ phát do CIRCI |
Bảng 60-2: Tiêu chuẩn đoán, liều ACTH dùng kích thích thượng thận, và ti lệ thận ớ trẻ septic shock
| Tác già | Triệu chứng chân đoán | Lieu ACTH | Ti lê mắc AI |
| Hatherill và cs | T3ng cortisol đỉnh < 7 pg/dL | 145 pg/m2 | 52% |
| Bone và cs | Cortisol nên buổi sáng < 5 ng/dL | 0.5 pg/m2 | 17% |
| Cortisol đỉnh < 18 ng/dL | |||
| Pizarro và cs | T3ng đỉnh kiếm soát < 9 pg/dL | 250 pg/m2 | 44% |
| Menon và cs | Cortisol nền < 7 ug/dL | 125 iíg/m2 (<10 kg) | 31% |
| Cortisol đỉnh < 18 pg/dL | 250 (Ig/m2 (>10 kg) |
ĐIỀU TRỊ
- Trong những trường họp suy thượng thận, hydrocortisone nhìn chung khới đău với liêu 50 mg/m2/ngày chia mỗi 6 giờ
- Liều nên kiểm tra đế đảm bảo bệnh nhân thật sự đang dùng liều “stress dose” so với liều steroid trước đó.
- Trong sepsis, hydrocortisone dược cho hàng ngày liễu 50 mg/m2 hoặc chia đôi trong 24 giờ như khuyến cáo hiện tại trong Surviving Sepsis Guidelines
- Steroids nhìn chung được giảm dần và cắt qua nhiêu ngày tùy theo bác sĩ và tình trạng bệnh nhân.
