Thuốc loãng máu (Blood thinner) là gì, có những loại nào, uống thế nào an toàn?

Bài viết Thuốc loãng máu (Blood thinner) là gì, có những loại nào, uống thế nào an toàn?

Tác giả: Bs Wynn Tran – Los Angeles, Hoa Ky

Nhiều quý vị đang dùng các loại thuốc loãng máu và thắc mắc các tác dụng phụ và rủi ro của thuốc này. Bài này chỉ ra ai nên dùng thuốc này, rủi ro, và tác dụng phụ của thuốc loãng máu.

Thuốc loãng máu

Thuốc loãng máu là thuốc ngăn ngừa hình thành cục máu đông ở bên trong mạch máu. Lưu ý là thuốc loãng máu không làm tan các cục máu đông đã có trước đó. Các tế bào bạch cầu (đại thực bào) sẽ từ từ làm tan các cục máu đông trước đó.

Vì vậy, uống thuốc loãng máu có mục tiêu lâu dài là ngăn ngừa cục máu đông và các hệ luỵ của cục máu đông như gây ra đột quỵ trên não hay truỵ tim ở động mạch tim, hay làm tắc nghẽn các động mạch nơi khác.

Ai nên dùng thuốc loãng máu?

– Quý vị nên dùng thuốc này nếu quý vị có các bệnh sau

• Bệnh tim mạch (động mạch vành nghẽn hay hẹp) và các bệnh mạch máu (bị cục máu đông)
• Bệnh lý rung nhĩ và loạn mạch
• Bệnh về Van tim (valve)
• Rủi ro tăng cục máu đông (do gen di truyền, hút thuốc, hay nghề nghiệp)
• Bệnh tim bẩm sinh
• Chỉ định khác từ bác sĩ chuyên khoa

Có bao nhiêu loại thuốc loãng máu

– Có rất nhiều thuốc làm loãng máu, nhưng chúng thường được chia làm 2 loại chính

Thuốc chống đông máu: là những thuốc chống các tế bào máu kết tụ lại với nhau, thường là Heparin hay Warfarin (Coumadin), Apixaban (Eliquis), Dabigatran (Pradaxa). Loại này thường làm chậm lại quá trình đông máu

Thuốc kháng tiểu cầu: là loại thuốc ngăn ngừa tiểu cầu kết lại gần nhau, gây ra cục máu. Các loại này thường này Aspirin và Clopidogrel (Plavix), hay Ticagrelor (Brilinta). Lưu ý là không phải ai cũng nên uống Aspirin. Chỉ có những bệnh nhân có bệnh tim mạch, đột quỵ, hay có rủi ro về các bệnh này thì nên uống. Uống Aspirin lâu dài có những tác dụng phụ nguy hiểm đến thận và bao tử. Tôi có nói về kỹ hơn về cách dùng thuốc Aspirin (video số 261)

Uống thuốc loãng máu thế nào an toàn?

– Quý vị nên dùng đúng liều thuốc loãng máu mà bs kê toa. Không nên tự ý tăng hay giảm liều vì có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm.

– Thuốc loãng máu có thể tương tác với nhiều loại thuốc khác nên quý vị cần báo Bs biết quý vị đang dùng loại thuốc gì. Một số thuốc làm tăng hiệu quả của thuốc loãng máu trong khi loại khác làm giảm hiệu quả. Quý vị có thể phải thử máu thường xuyên (kiểm tra chỉ số INR khi dùng Coumadin) để biết chắc là liều lượng của thuốc loãng máu đang dùng là hợp lý.

– Thuốc loãng máu có thể tương tác với nhiều loại thức ăn. Quý vị không nên uống rượu khi dùng thuốc loãng máu.

Các loại thức ăn có thể tương tác với thuốc loãng máu Coumadin vì các thức ăn này chứa nhiều vitamin K

– Măng tây (Asparagus)

– Broccoli

– Brussels Sprouts

– Bông cải

– Hành xanh

– Rau spinach

Các loại vitamin hay thực phẩm chức năng tương tác với thuốc loãng máu

– Tránh dùng vitamin K

– Củ nghệ (Turmeric) hay các chiết xuất củ nghệ

– Vitamin E hay tỏi, dầu cá (khi dùng thuốc Eliquis hay Pradaxa)

Dùng thuốc loãng máu trong bao lâu?

– Tuỳ vào bệnh lý, cơ địa, và các bệnh khác mà Bs sẽ chỉ định bệnh nhân dùng thuốc loãng máu bao lâu. Quý vị cần phải theo dõi kỹ với BS để được biết khi nào nên dùng thuốc loãng máu. Quý vị không nên tự ý dùng thuốc loãng máu vì có những rủi ro xảy ra như đột quỵ hay truỵ tim.

Tác dụng phụ của thuốc loãng máu

– Chảy máu là tác dụng phụ hay gặp nhất vì cơ thể giảm khả năng đông máu. Chảy máu có thể xảy ra ở nhiều nơi trong cơ thể, ví dụ như xuất huyết bao tử hay đường ruột. Quý vị sẽ thấy phân màu đen hay màu đỏ do chảy máu. Ngoài ra, cơ thể còn có thể có các vết bầm trên da do máu bị loãng quá mức. Khi chảy máu quá nhiều, quý vị còn có những triệu chứng nguy hiểm khác như:

• Chu kỳ kinh nguyệt rất nhiều
• Nước tiểu màu đỏ hay nâu
• Xuất huyết từ nướu răng hay khi đánh răng
• Ói ra máu
• Đau bụng hay đau bao tử
• Chảy máu không cầm với các vết xước/trầy nhẹ.
• Sưng tụ máu khi té đập đầu.

– Khi quý vị có quá nhiều rủi ro nhưng té ngã hay chảy máu quá nhiều, Bs có thể sẽ không cho quý vị uống thuốc loãng máu nữa.

Tóm lại

– Thuốc loãng máu chỉ uống khi có chỉ định từ Bs vì những tác dụng phụ nguy hiểm như chảy máu. Thuốc loãng máu cần thiết để ngăn ngừa đột quỵ hay các bệnh tim mạch. Quý vị không nên tự ý ngưng thuốc hay tăng liều thuốc. Thuốc loãng máu co thể tương tác với các loại thuốc khác quý vị đang dùng hay tương tác với thức ăn hay thực phẩm chức năng.