Bài viết THUỐC PHÂN TỬ NHỎ: LIỆU PHÁP NHẮM TRÚNG ĐÍCH TRONG UNG THƯ của Dược lâm sàng Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM.
Liệu pháp nhắm trúng đích trong điều trị ung thư đang là trọng tâm của việc phát triển thuốc mới trong lĩnh vực này. Có hai phương pháp chính để điều trị nhắm trúng là kháng thể và thuốc phân tử nhỏ. Các kháng thể thường có tính chọn lọc cao; tuy nhiên, đích tác động của thuốc thường bị giới hạn ở bề mặt tế bào và cần tiêm tĩnh mạch hoặc tiêm dưới da vì trọng lượng phân tử lớn. Thuốc ức chế phân tử nhỏ thì tính chọn lọc khác nhau và nhờ kích thước nhỏ nên thuốc có khả năng liên kết nhiều đích tác động ngoại bào và nội bào hơn.
Đến năm 2020, có 43 thuốc ức chế phân tử nhỏ được FDA chấp thuận cho chỉ định điều trị ung thư. Mặc dù hầu hết các chấp thuận này đều dựa trên khả năng kéo dài sống còn của người bệnh ung thư tiến xa không đáp ứng với hóa trị liệu thông thường, nhiều thuốc cho thấy sự vượt trội hơn các thuốc độc tế bào với ít tác dụng phụ và trở thành điều trị đầu tay trong trường hợp tái phát hoặc di căn. Ngoài ra, còn có các ví dụ về thuốc ức chế phân tử nhỏ được chấp thuận là liệu pháp điều trị bệnh tồn dư tối thiểu hoặc điều trị bổ trợ để chữa bệnh.
Hầu hết thuốc ức chế phân tử nhỏ được chấp thuận đều nhắm vào các kinase nội bào với chức năng điều hòa tín hiệu tế bào thông qua việc chuyển các nhóm phosphate đến protein mục tiêu. Một loạt các đích khác hiện đang được nghiên cứu, bao gồm những đích liên quan đến tương tác protein-protein, chuyển hóa ung thư và điều biến miễn dịch.
Bài review đăng trên Lancet nêu tổng quan về quá trình phát triển của các thuốc ức chế phân tử nhỏ chọn lọc dấu ấn sinh học và nhiều mục tiêu, thảo luận về các vấn đề chưa được giải quyết và dự đoán hướng đi trong tương lai cho lĩnh vực đang phát triển không ngừng này.
